கர்சன் பிரபுவின் வங்கப் பிரிவினையை கண்டு கொதித்துப்போன அரவிந்தர் விடுதலைப் போராட்டாத்தில் ஈடுபட்டார். தேச விடுதலைக்காக தன்னை அர்பணித்துக்கொண்ட அவர், “வந்தேமாதரம்” என்ற இதழை ஆரம்பித்தார். பின், சந்திரபாலுடன் இணைந்து கூட்டங்களில் கலந்துகொண்டு, ஆங்கில அரசுக்கு எதிராக பேசினார். அந்தக் காலகட்டத்தில் பல இளைஞர்களுக்குச் சுதந்திரப் போராட்டத்துக்கான ஊக்க சக்தியாகவும் திகழ்ந்தார். ‘கர்மயோகி’ என்ற ஆங்கிலப் பத்திரிக்கை, ‘தர்மா’ என்ற வங்காள பத்திரிக்கை மூலமும் மக்களிடையே சுதந்திர வேட்கையை தூண்டும் கட்டுரைகளை எழுதி விழிப்புணர்ச்சியை ஏற்படுத்தினார். இதனால் இருமுறை கைதுசெய்யப்பட்டு சிறையில் அடைக்கப்பட்டார்.
சிறையில் இருந்த நேரங்களில் அவர் கீதை, வேதங்கள் என ஆன்மீக நூல்களைப் படித்த அவருக்கு, யோக நெறியில் அக்கறை பிறந்தது. பாண்டிச்சேரி வந்தார். அரசியல் நடவடிக்கைகளில் இருந்து விலகி ஆன்மீகத்தில் ஈடுபட்டார். அரவிந்தர் தம்முடைய போதனையிலுள்ள முக்கிய தத்துவங்களை சாவித்திரி, தெய்விக வாழ்வு, யோக ஒன்றிணைப்பு, வேத ரகசியம், கீதைக் கட்டுரைகள் போன்ற சுமார் 30 நூல்களில் விளக்கியுள்ளார். ஒரு சுதந்திர போராட்ட வீரராக தன்னுடைய வாழ்க்கையைத் தொடங்கி, பிறகு மகா யோகியாகவும், ஞானியாகவும், மகானாகவும் வாழ்ந்தவர். “பூரண யோகம்” என்ற உத்தியைப் பரப்பி, எல்லோரிடமும் ஆன்மிகம் மலரச்செய்தவர் மகான் அரவிந்தர்.